Thông tin chung về bệnh đạo ôn trên lúa

Triệu chứng của bệnh đạo ôn trên lúa bao gồm

Triệu chứng bệnh đạo ôn lá(cháy lá)

Khởi đầu bệnh đạo ôn lá: Vết bệnh nhỏ màu trắng dưới ánh sáng, tiến triển thành chấm nâu nhỏ như đầu kim. Bệnh đạo ôn lá phát triển: Vết bệnh mở rộng thành hình bầu dục dọc theo gân lá, màu nâu với tâm trắng xám, giống hình con mắt.

Bệnh đạo ôn lá lan rộng: Vết bệnh liên kết với nhau, làm phần lá chuyển nâu và cháy khô. Bệnh nặng có thể làm chết cả bụi lúa.

Quan sát từ xa: Trên ruộng có những vệt lúa cháy nâu và chết lụn, gọi là lúa “sụp mặt”. 

Triệu chứng bệnh đạo ôn cổ lá lúa

Triệu chứng đạo ôn cổ lá: Trên một số giống nhiễm đạo ôn cổ lá và khi gặp thời tiết thuận lợi thì nấm bệnh đạo ôn cổ lá sẽ tấn công cổ lá lúa tạo ra vết màu nâu nơi cổ lá làm lá gãy gục và sau vài ngày lá lúa bị cháy khô. 

Triệu chứng đạo ôn cổ bông trên lúa:

● Khi lúa trổ bông: Nấm bệnh tấn công vào cổ bông lúa.

● Vết bệnh: Xuất hiện vết nâu, nâu xám, hoặc nâu xanh ở đốt cổ bông.

● Giai đoạn sớm: Bông lúa bị lép trắng cả bông, gọi là triệu chứng "bông bạc".

● Giai đoạn muộn: Khi hạt lúa đã nặng, bông lúa bị gãy đổ, gọi là "lúa gãy cổ".

Triệu chứng đạo ôn nhánh gié trên lúa:

Triệu chứng đạo ôn nhánh gié: Sau khi gié lúa cúi xuống, còn gọi là “cong trái me”, nấm bệnh đạo ôn tấn công lên các nhánh nhỏ của gié lúa làm lũng hạt (hạt lúa không no tròn). 

Nguyên nhân và quá trình gây hại của bệnh đạo ôn trên lúa

Nguyên nhân gây ra bệnh đạo ôn trên lúa

• Bệnh đạo ôn do nấm Pyricularia grisea (= P. oryzae). Giai đoạn sinh sản hữu tính là một nấm nang có tên là Magnaporthe grisea.
• Trong giai đoạn sinh sản vô tính, nấm gây bệnh đạo ôn, P grisea, sinh ra bào tử định có hình quả lê với hai vách ngăn ngang thành ba tế bào.
• Khi gặp điều kiện thuận lợi, bào tử nấm nảy mầm cho ra sợi nấm ngắn và tiếp theo là hình thành đĩa áp để xâm nhập vào lá lúa. Khi hình thành đĩa áp, toàn bộ chất dinh dưỡng của bào tử và sợi nấm đều tập trung vào đĩa áp, giúp đĩa áp có đủ năng lượng để xâm nhiễm.
• Đĩa áp của nấm tiết ra enzym cutinaz làm mòn lớp cutin của mặt ngoài lá lúa, sau đó đâm ra vòi xâm nhiễm để đâm xuyên qua vách tế bào biểu bì của lá lúa.
• Sau khi vào trong tế bào biểu bì của lá lúa, nấm hình thành sợi nấm để đâm xuyên qua các tế bào lân cận và lan rộng ra. Sợi nấm tiết ra các enzym để phân hủy các chất dinh dưỡng của tế bào lá lúa thành các đơn chất để hấp thu vào sợi nấm.

Quá trình gây hại của bệnh đạo ôn trên lúa 

Bệnh đạo ôn xâm nhập và Phát triển: Nấm Pyricularia grisea tiết ra các độc tố như axit picolinic và pyricularin, có tác dụng kìm hãm hô hấp và phân hủy các enzyme của cây lúa, làm chậm sự sinh trưởng và phát triển của cây.

Tồn tại và Phát tán: Nấm tồn tại ở dạng sợi nấm và bào tử trong rơm rạ, hạt , cũng như trên các loại cỏ dại mọc quanh ruộng. Bào tử nấm phát tán nhờ gió, là phương thức lây lan quan trọng nhất của bệnh đạo ôn. Bệnh phát triển mạnh ở nhiệt độ từ 24-28°C, ẩm độ cao, đặc biệt khi có sương mù về đêm và sáng sớm.

Biểu hiện của bệnh đạo ôn đến năng suất lúa

Bệnh đạo ôn (do nấm Pyricularia grisea gây ra) có nhiều tác động tiêu cực lên cây lúa, gây thiệt hại lớn về năng suất và chất lượng hạt gạo.

 Bệnh gây hại trên lá: Bệnh đạo ôn trên lá làm giảm diện tích quang hợp, khiến cây lúa suy yếu và phát triển chậm, bệnh gây hại nặng sẽ làm chết cả bụi lúa.

Tấn công cổ bông, nhánh gié: Khi nấm tấn công bông lúa và nhánh gié bị khô héo, dễ gãy, dẫn đến giảm số lượng hạt chắc và trọng lượng hạt.

Giải pháp khắc phục bệnh đạo ôn trên lúa 

 Biện pháp phòng trừ

• Sử dụng giống lúa có khả năng kháng bệnh để phòng trừ bệnh đạo ôn trên lúa một cách hiệu quả.
• Dọn sạch tàn dư rơm rạ, bón phân một cách cân đối tránh tình trạng bón quá nhiều đạm.
• Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên để có thể phát hiện bệnh kịp thời, ngưng bón đạm khi phát hiện các biểu hiện của bệnh.

 Biện pháp xử lý

Phun thuốc trừ bệnh hóa học hoặc sinh học khi thấy dấu hiệu của bệnh. Có thể sử dụng các loại thuốc có chứa hoạt chất như: Tricyclazol và Propiconazole nhằm gây ức chế và tiêu diệt nấm gây bệnh.

 Hoạt chất Tricyclazol.

Hoạt chất Cơ chế tác động: Tricyclazol hoạt động bằng cách ức chế quá trình hình thành melanin, một thành phần cần thiết cho sự cứng lại của lớp đệm nấm Pyricularia oryzae. Khi không đủ cứng, nấm không thể xâm nhập vào cây trồng. 

• Hấp thụ và dịch chuyển: Hoạt chất Tricyclazole được cây trồng hấp thụ nhanh chóng và dịch chuyển về phía ngọn lá, giúp trị nấm và ngăn ngừa nấm hại xâm nhập vào cây.

 Hoạt chất Propiconazole.

Cơ chế tác động: Propiconazole hoạt động bằng cách ức chế enzyme C14-demethylase trong quá trình sinh tổng hợp sterol. Qua đó làm chậm và ngừng hẳn sự phát triển của các tế bào nấm, khiến chúng không thể sinh sản và lây lan.

Hấp thụ và dịch chuyển: Propiconazole lên sẽ được hấp thụ vào lá, thân cây trong một giờ. Sau đó, hoạt chất được vận chuyển bởi mạch dẫn đến những phần khác của cây. Với đặc tính lưu dẫn của mình, Propiconazole nhanh chóng được phân bố đi khắp các bộ phận của cây trước khi bị rửa trôi bởi nước mưa, gió. Điều này giúp ngăn chặn sự phát triển của các bệnh gây hại ở nhiều phần khác nhau của cây, từ lá đến thân và cả rễ.

Hiện nay công Ty Minh Long Agro có sản phẩm Bumrosai 650WP, Bumrosai 555EC sự kết hợp giữa 2 hoạt chất Propiconazole và Tricyclazol đặc trị bệnh đạo ôn hại lúa.

Bumrosai 650WP và Bumrosai 555EC đều là thuốc trừ nấm nội hấp, hiệu quả cao trong việc kiểm soát bệnh đạo ôn (cháy lá, đạo ôn cổ bông, đạo ôn cổ lá) trên cây lúa.

• Bumrosai 650WP có tác dụng kéo dài, không giảm hiệu quả khi gặp mưa sau 1 giờ phun, giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh với lá đòng xanh sạch bệnh và hạt lúa sáng mẩy.
• Bumrosai 555EC cũng có hiệu quả kéo dài và bền vững với điều kiện môi trường, giúp cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, lúa sạch bệnh, xanh tươi, và hạt lúa sáng mẩy, góp phần tăng năng suất và phẩm chất lúa gạo xuất khẩu.